Sinds de invoering van de Wet Werk en Zekerheid in juli 2015 zijn kritische geluiden te horen dat de wet een soepel werkende arbeidsmarkt in de weg staat. Zo biedt de huidige wet weinig ruimte om arbeidsovereenkomsten te beëindigen als het ontslagdossier net niet helemaal in één van de acht beschikbare vakjes past. Voortvloeiend uit het regeerakkoord heeft Minister van Sociale Zaken Koolmees het concept-wetsvoorstel van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) gepresenteerd. Als de WAB wet wordt lijkt in ieder geval op dit punt meer ruimte te ontstaan. Hieronder volgt een kort overzicht van de meest in het oog springende voorgenomen wijzigingen. Wij gaan daarbij natuurlijk vooral in op de wijzigingen die voor het onderwijs van belang zijn.
Ontslaggrond
De huidige opsomming van acht ontslaggronden in artikel 7:669 BW wordt uitgebreid met een negen: de zogeheten cumulatiegrond (“i-grond”). Nu moet het ontslagdossier volledig voldoen aan tenminste één van de acht overige ontslaggronden (a tot en met h). De nieuwe cumulatiegrond geeft de rechter de mogelijkheid omstandigheden uit twee of meer van de zes gronden c tot en met h te combineren, als die omstandigheden zodanig zijn dat van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bijvoorbeeld in geval van een frequente arbeidsongeschikte medewerker die disfunctioneert en waarbij een verbetertraject door veelvuldig ziekteverzuim niet is afgerond.
Ketenregeling
De opeenvolging van tijdelijke contracten – de ketenregeling – wordt verruimd naar maximaal drie jaar. Als de WAB zoals voorzien op 1 januari 2020 in werking treedt, is het mogelijk om drie contracten voor bepaalde tijd in drie jaar aan te gaan. Nu is dat nog beperkt tot drie contracten in twee jaar. Voor de sector (bijzonder) onderwijs geldt daarnaast nog een specifieke uitzondering voor medewerkers die een zieke docent of een ziek onderwijsondersteunend personeelslid met les- of behandeltaken vervangt. Zij kunnen volgens het wetsvoorstel zelfs onbeperkt tijdelijke contracten aangeboden krijgen.
Payroll
Werknemers die op payrollbasis werken, krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als de werknemers die in dienst zijn bij de opdrachtgever. Dit met uitzondering van pensioen waar een eigen regeling voor geldt. Dit geldt niet voor werknemers die op grond van een uitzendovereenkomst werkzaam zijn.
Transitievergoeding
Werknemers gaan vanaf de eerste dag van hun dienstverband transitievergoeding opbouwen. De opbouw van de transitievergoeding wordt verlaagd bij lange dienstverbanden (nu wordt de vergoeding na 10 dienstjaren nog verhoogd). De werknemer kan een halve transitievergoeding extra krijgen (bovenop de transitievergoeding), wanneer de cumulatiegrond gebruikt wordt voor het ontslag.
Verder
… wordt de proeftijd voor vaste contracten verlengd van twee maanden naar vijf maanden. Dit zal gezien de onderwijs-cao’s overigens in deze sector waarschijnlijk geen enkel effect sorteren. Omdat niemand hier vooraf op zat te wachten is het de vraag of dit onderdeel van het concept-wetsvoorstel de “eind”streep gaat halen.
… wordt het mogelijk om de pauze tussen een keten tijdelijke contracten bij cao te verkorten van zes naar drie maanden als er sprake is van terugkerend tijdelijk werk dat maximaal negen maanden per jaar kan worden gedaan.
… worden maatregelen getroffen om verplichte permanente beschikbaarheid van oproepkrachten te voorkomen. Zo moet een werknemer minstens vier dagen van tevoren worden opgeroepen door de werkgever. Ook houden oproepkrachten recht op loon als het werk wordt afgezegd. De termijn van 4 dagen kan bij cao worden verkort tot 1 dag. Omdat dergelijke superflexibele contracten juist grotendeels uit de onderwijs-cao’s verdwijnen zal dit in de onderwijssector waarschijnlijk ook zonder gevolg blijven.
… wordt de ww-premie voor werkgevers lager als ze een werknemer een vaste baan aanbieden in plaats van een tijdelijk contract. Nu is de hoogte van de ww-premie (alleen) afhankelijk van de sector waar een bedrijf actief in is.
Compensatieregeling voor Transitievergoeding bij ontslag na langdurige ziekte
Voor werkgevers die hun werknemer bij ontslag na twee jaar ziekte een transitievergoeding hebben betaald, is er goed nieuws. UWV kan na 1 april 2020 op verzoek van de werkgever een vergoeding (compensatie) verstrekken ter hoogte van de (transitie)vergoeding die de werkgever betaalt bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst vanwege langdurige ziekte langer dan 2 jaar.
Daartoe is een ontwerpregeling gepresenteerd waarmee werkgevers vanaf 1 april 2020 gecompenseerd worden voor betaalde transitievergoeding aan werknemers die na langdurige ziekte ontslagen worden. Deze regeling gaat met terugwerkende kracht ook gelden voor langdurig zieke werknemers die na 1 juli 2015 zijn ontslagen en een transitievergoeding van hun werkgever hebben ontvangen. Personeel in het openbaar onderwijs is hiervan uiteraard uitgesloten. Op hen is de Wet Werk en Zekerheid en de transitievergoeding niet van toepassing. Heeft u het dienstverband met een langdurig zieke werknemer niet beëindigd maar slapende gehouden, en wilt u weten wat de compensatieregeling voor u kan betekenen, neem dan contact met ons op!
