De PO-raad, de VO-raad, de bonden en niet te vergeten de landelijke media hebben de afgelopen weken uitvoerig aandacht besteed aan de onderhandelaarsakkoorden voor nieuwe cao’s in die onderwijssectoren. In de publiciteit lag de nadruk natuurlijk op in het oog springende zaken als salaris, het loongebouw en werkdruk. Als onderwijsadvocaten werd onze aandacht echter vooral getrokken door onderdelen van de akkoorden die minder spraakmakend zijn maar waar wij in onze praktijk dagelijks mee te maken hebben.
Ziektevervanging in het primair onderwijs
De politieke lobby van de PO-raad om ziektevervangers makkelijker in te kunnen zetten blijkt vooralsnog succesvol. In het concept van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) wordt een vijftiende lid aan artikel 7:669 BW toegevoegd. Vervangers van zieke leraren en daarmee vergelijkbaar ondersteunend personeel in het primair onderwijs worden daarin volledig uitgesloten van de ketenbepaling. De bedoeling is dat de WAB op 1 januari 2020 in werking treedt. Het onderhandelaarsakkoord volgt deze lijn. In ruil daarvoor worden de huidige bindingscontracten en de min-maxcontracten afgeschaft. Maar daar maakte toch al niemand gebruik van. In lijn met de WAB zal de periode waarin de overige tijdelijke contracten kunnen worden aangegaan worden uitgebreid van twee naar drie jaar. Voor de werkgevers staat of valt dit onderdeel van het onderhandelaarsakkoord overigens met bij de vraag of de WAB het gaat halen. Onder andere omdat het concept in de internetconsultatie van alle kanten kritiek kreeg, lijken we daar niet zonder meer van uit te kunnen gaan.
Bovenwettelijke uitkeringsregelingen in het PO in 2020 versoberd en anders
De bovenwettelijke uitkeringsregeling bij werkloosheid in het primair onderwijs (WOPO) wordt door de nieuwe cao niet gewijzigd. Voor 2020 is echter wel een vrij forse wijziging voorzien, waarbij de WOPO “meer in lijn wordt gebracht met de overige onderwijssectoren en het Rijk”. Lees dus: versoberd. In samenhang met de WAB wordt het bovendien makkelijker om scholingskosten in mindering te brengen op de transitievergoeding en zal de met ontslag bedreigde werknemer straks mogelijk moeten kiezen tussen transitievergoeding of WOPO. Dit doordat die WOPO mogelijk per 1 januari 2020 als gelijkwaardige voorziening zal worden bestempeld. Als we bedenken dat er per die datum ook een ingrijpende wijziging van het reglement Participatiefonds op stapel staat, als gevolg waarvan uitkeringskosten minder eenvoudig op dat fonds kunnen worden afgewenteld, zal er per die datum waarschijnlijk in het primair onderwijs waarschijnlijk heel anders onderhandeld worden over afvloeiingsregelingen dan nu.
Onbevoegden VO in tijdelijke dienst tot bevoegdheid behaald is
In het voortgezet onderwijs verkeerden werkgevers dit jaar in het ongewisse over de vraag of ze onbevoegde leraren, die er niet in geslaagd waren om binnen twee jaar hun bevoegdheid te halen, nog voor een derde jaar tijdelijk konden benoemen. De bepaling die dit tot nu toe mogelijk maakte was per 1 oktober 2017 geëxpireerd. De meeste werkgevers namen de gok en naar nu blijkt: terecht. In de nieuwe cao keert de mogelijkheid om met een onbevoegde docent en derde en eventueel vierde contract aan te gaan gewoon weer terug. Sociale partners maken voor deze categorie een – zoals het hoort – gemotiveerde uitzondering op de reguliere ketenbepaling.
WOVO niet meer afkopen in het VO
De bovenwettelijke werkloosheidsregeling in het voortgezet onderwijs (WOVO) wordt in beginsel niet aangepast. Anders dan in het primair onderwijs zijn ook geen afspraken gemaakt over de toekomst van deze regeling. Wel valt op, dat – kennelijk met onmiddellijke ingang – de afkoopmogelijkheid vervalt. Omdat die alleen geboden wordt aan ex-werknemers die een eigen bedrijf beginnen zou het onderscheid met ex-werknemers die dit niet doen niet te rechtvaardigen zijn. Merkwaardig genoeg gelden in alle andere onderwijssectoren onder de huidige en nieuwe cao’s nog gewoon vergelijkbare afkoopregelingen.
Normalisering Rechtspositie Ambtenaren
Tenslotte is in het onderhandelaarsakkoord voor de cao-VO de afspraak gemaakt dat de arbeidsvoorwaarden voor werknemers in het openbaar onderwijs worden geharmoniseerd met die van werknemers in het bijzonder onderwijs zodra de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren een feit is. Een vergelijkbare afspraak ontbreekt opvallend genoeg in het onderhandelaarsakkoord van de cao-PO. Ons kantoor heeft overigens een handige korte cursus voor besturen in het openbaar onderwijs die willen weten wat er in dit opzicht op hen afkomt. Geïnteresseerd? Neem dan contact met ons op!
