Alle coronamaatregelen zijn ingezet, het vaccineren is begonnen, de regering heeft het herstelbudget voor het onderwijs (het Nationaal Programma Onderwijs, NPO) bekend gemaakt. Zijn er nog wel juridische vragen te stellen?
We hebben gelukkig als maatschappij zicht op het begin van het einde van de corona-crisis. De scholen zijn voorzichtig en/of gedeeltelijk weer open gegaan. Ons kantoor heeft deze gehele periode Q&A’s gepubliceerd en wij zouden deze periode graag willen afronden. Maar zijn nog wel enkele vragen en antwoorden te bedenken. Laten we hopen dat we niet nog eens 9 Q&A’s hoeven te maken.
Een school vertaalt het NPO naar haar eigen School Programma. Hoe is er daarbij volledige vrijheid om die maatregelen in te zetten die de school wenselijk acht?
De bedoeling is om leervertragingen door corona in te halen. De scholen moeten hiertoe eerst inzichtelijk maken welke vertraging en/of achterstand hun leerlingen en studenten hebben opgelopen. Dit is een voorwaarde voor het ontvangen van de middelen. Scholen zullen zich achteraf ook moeten verantwoorden over de besteding van de middelen. Het staat scholen echter vrij om zelf te beslissen hoe ze het geld inzetten. Het geld moet wel zo veel mogelijk direct ten goede komen aan het onderwijs in de klas.
Gelet op dit laatste punt zal het in de praktijk vooral lastig zijn dat het om een incidenteel budget gaat. Het is dus onverstandig om meer docenten in dienst te nemen. Een vaste benoeming zit er niet in en voorkomen moet dus worden dat er verplichtingen worden aangegaan die na twee jaar niet meer op te brengen zijn.
Een kritische noot over het NPO leest u in de column column On(der)wijsheden van Willem Lindeboom in School en Wet van de maand april 2021.
Het verplicht stellen aan leerlingen om een mondkapje op school te dragen. Is dat ooit juridisch getoetst?
Er zijn ons geen procedures bekend van ouders tegen individuele scholen. De staat is wel door een actiegroep gedaagd, nadat in december 2020 de mondkapjesplicht werd ingevoerd. Dat leverde deze uitspraak in kort geding op. Hierin besloot de rechter dat de ingevoerde mondkapjesplicht in onderwijsinstelling niet onmiskenbaar onrechtmatig is. Het gaat bij een kort geding om een voorlopige inschatting; vandaar de omschrijving “niet onmiskenbaar onrechtmatig”. Een bodemprocedure zal waarschijnlijk niet volgen over deze materie zodat volgens ons de conclusie mag zijn dat scholen hun leerlingen mogen verplichten een mondkapje te dragen in het schoolgebouw.
Overigens had eerder al een andere actiegroep geprocedeerd tegen de Staat om af te dwingen dat het dragen van mondkapjes juist overal in de school – dus ook in de klas – verplicht zou worden gesteld. Dit ging de kort gedingrechter op 15 januari 2021 óók te ver, maar pas nadat de Staat daarover nadere informatie aan de rechter had verstrekt.
De minister van OCW heeft besloten dat de centrale examens VO 2021 door zullen gaan. Hoe is dat geregeld?
De minister heeft een aantal maatregelen genomen om om te gaan met de veranderde omstandigheden voor eindexamenkandidaten dit jaar. Deze maatregelen zijn opgenomen, als aanvullingen, in het Eindexamenbesluit VO 2021. Zo zijn een verlenging van het tweede tijdvak en een extra herkansing opgenomen. Verder kunnen de centrale examens gespreid worden over het eerste en tweede tijdvak en mogen de leerlingen één niet-kernvak niet laten meetellen voor het bepalen van de einduitslag. Tot slot zullen de leerlingen extra ondersteuning krijgen. Het aangepaste Eindexamenbesluit VO is overigens nog niet gepubliceerd op overheid.nl zodat wij nog niet hebben kunnen nagaan of en hoe deze aanvullingen in het Eindexamenbesluit VO zijn opgenomen.
Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) kan dit jaar de centrale examens niet normeren zoals anders. Het College laat weten dat ze “er voor gaan zorgen dat de eisen die gesteld worden aan leerlingen zo veel mogelijk gelijk blijven aan de eisen van voorgaande jaren”. Wij hebben bij dit alles wel zorgen over in hoeverre in deze situatie geen willekeur gaat ontstaan. Hoe kan er een garantie afgegeven worden dat de normering zo dicht mogelijk in de buurt van de normering van andere jaren zal zijn? Hoe toon je dat aan?
Voor scholen is het belangrijk dat zij zich realiseren dat veel van de regels van het Eindexamenbesluit vaak tevens opgenomen zijn in hun eigen Eindexamenreglement. De school zal de betreffende regels, die dit jaar veranderd worden, dus ook in het Eindexamenreglement moeten aanpassen c.q. aanvullen. Het is belangrijk dit nauwkeurig aan te pakken, aangezien er anders mogelijk tegenstrijdige regelgeving ontstaat waardoor voor scholen en leerlingen onduidelijk is waar zij van uit moeten gaan.
Wat is het laatste nieuws?
De VO-Raad laat weten dat er onderzoek uitgevoerd wordt op een dertigtal scholen voor voortgezet onderwijs met de inzet van snel testen en zelf testen. Deze proef is verlengd tot eind maart 2021. Een expertgroep zal advies gaan uitbrengen over de uitvoerbaarheid. Hierbij zullen ook privacy, veiligheid en het juridische kader meegewogen worden. Het spreekt voor zich dat wij met name dat laatste punt ook in de gaten zullen blijven houden.
